Elk jaar in januari duikt de term “Blue Monday” weer op: de zogenaamd meest depressieve dag van het jaar. Volgens velen is dit de dag waarop mensen zich somber voelen vanwege mislukte goede voornemens, donkere winterdagen en een lege bankrekening na de feestdagen. Maar hoe realistisch is deze claim eigenlijk? Als we de feiten nader bekijken, blijkt Blue Monday vooral een marketingtruc te zijn zonder wetenschappelijke basis.
De oorsprong van Blue Monday
De term “Blue Monday” werd in 2005 bedacht door Cliff Arnall, een Britse psycholoog die een formule ontwikkelde om de somberste dag van het jaar te berekenen. De formule zou rekening houden met factoren als weer, schulden, tijd sinds Kerstmis en goede voornemens. Wat vaak niet wordt vermeld, is dat Arnall werd ingehuurd door een reisbureau om deze term te promoten. Het doel? Vakanties verkopen en mensen aanmoedigen om aan de dagelijkse sleur te ontsnappen.
Wetenschappers hebben de formule meermaals bekritiseerd. Het is namelijk geen echte wetenschappelijke berekening, maar eerder een willekeurige combinatie van variabelen die niet objectief gemeten kunnen worden. Dit maakt Blue Monday een concept dat meer op pseudowetenschap dan op feiten is gebaseerd.
Waarom Blue Monday geen stand houdt
De grootste kritiek op Blue Monday is het gebrek aan wetenschappelijke ondersteuning. Gevoelens van somberheid of depressie kunnen niet zomaar aan één specifieke dag worden gekoppeld. Mensen ervaren het hele jaar door ups en downs, en die zijn afhankelijk van talloze factoren zoals persoonlijke omstandigheden, mentale gezondheid en sociale steun.
Daarnaast is het idee dat mensen zich in januari per definitie slechter voelen niet universeel. In sommige landen is januari een tijd van nieuwe kansen, bijvoorbeeld omdat het een periode is waarin men begint aan nieuwe projecten of tradities viert. Het concept van Blue Monday lijkt vooral in Westerse landen populair te zijn, waar de commerciële druk rond feestdagen en nieuwjaarsvoornemens groot is.
Commerciële belangen
Het is opvallend dat Blue Monday vooral wordt omarmd door bedrijven. Reisorganisaties, wellnessbedrijven en zelfs chocolademerken gebruiken de term om hun producten te promoten. Het idee is dat mensen op deze zogenaamde sombere dag sneller bereid zijn iets te kopen om zich beter te voelen. Dit marketingtrucje werkt goed omdat het inspeelt op emoties, maar het doet weinig om mensen daadwerkelijk te helpen.
Werkelijke depressieve gevoelens
Wat Blue Monday extra problematisch maakt, is dat het serieuze mentale gezondheidsproblemen bagatelliseert. Depressie is een complexe aandoening die niet afhankelijk is van de tijd van het jaar. Door mentale gezondheid te koppelen aan een commerciële term zoals Blue Monday, wordt de ernst van deze problemen onderschat. Dit kan leiden tot minder begrip en aandacht voor mensen die echt hulp nodig hebben.
Hoe kunnen we het tij keren?
In plaats van je te laten meeslepen door de hype rond Blue Monday, kun je beter kijken naar wat mensen echt helpt in de winter. Dingen zoals voldoende slaap, gezond eten, beweging en sociale contacten dragen bij aan een beter humeur. Voor wie last heeft van echte somberheid, kan professionele hulp zoals therapie of gesprek met een huisarts een betere oplossing zijn dan het volgen van marketingcampagnes.
Bovenste afbeelding: Unsplash+
