“Het leven gaat door en ik sta stil. Zie de dagen langs me heen glijden. Zie hoe mensen mij ontlopen omdat ze niet weten wat ze moeten zeggen. Ik verwacht geen verlossende woorden, een simpel ‘hoe gaat het met je?’ is voldoende.” Marja snuit haar neus. Twee jaar geleden besloot haar zoon Jelle dat het mooi was geweest en stapte uit het leven.
Zestien jaar was Jelle toen hij op een dinsdag in februari een einde maakte aan zijn leven. Zijn ouders en vier jaar jongere zusje bleven vol ongeloof achter. “Jelle was altijd al anders dan andere kinderen. Hij was heel gevoelig en trok zich het leed van anderen en de wereld persoonlijk aan. Hij kleedde zich soms als een meisje en soms trok hij stoere jongenskleding aan. Daardoor zette hij anderen op het verkeerde been. Door zijn halflange haar kon het net zo goed een meisje zijn. Mijn man en ik hebben daar nooit een probleem van gemaakt. Jelle was Jelle en moest zichzelf kunnen zijn.”
Hij viel buiten de groep
Omdat er thuis geen probleem van werd gemaakt, ging Jelle anders gekleed naar school. Op de basisschool keek niemand daarvan op; ze accepteerden hem zoals hij was. Toen hij naar de havo ging, veranderde dit. Hij viel buiten de groep en stond er vaak alleen voor. “Hij vertelde dat hij bijna geen vrienden had en dat hij werd buitengesloten. Hij leek er goed mee om te kunnen gaan en wij hadden er vertrouwen in dat het goed zo komen.” Thuis was Jelle de vrolijke, zachtaardige jongen. Keek regelmatig met zijn moeder een film. “Dan ging hij lekker tegen me aan zitten en huilde mee als het een zielige film was. Ik ben zo blij dat we die momenten samen hadden. Ik koester ze nog steeds.”
In elkaar geslagen
Marja schrok enorm toen haar zoon op een vrijdagmiddag gehavend thuiskwam. Jelle was in elkaar geslagen door leerlingen van school. Later hoorde ze van een klasgenootje dat niemand ingreep en het lang duurde voordat er een leraar bij werd gehaald. “Jelle was verslagen. Hij was zo onder de indruk en durfde nauwelijks naar school. De belofte van het schoolbestuur dat hij in de gaten werd gehouden trok hem over de drempel.” Marja merkte dat hij steeds stiller werd en zich afzonderde op zijn kamer.
Afscheidsbrief
Ze vond het hem die dinsdag in februari. Hij had zichzelf opgehangen in zijn kamer. In de afscheidsbrief schreef hij dat hij in deze wereld niet wilde opgroeien en hoopte door eruit te stappen naar een andere te gaan waar hij wel werd geaccepteerd. Waar niemand werd buitengesloten en iedereen gelijk was. “Nog steeds ga ik stuk van verdriet maar ook heb ik het vertrouwen dat Jel nu is waar hij thuishoort. Hij kon hier zijn draai niet vinden. Ik vind het onverteerbaar dat hij zo heeft geleden, meer dan wij konden vermoeden. Gelukkig zijn we een hecht gezin en met z’n drieen gaan we door. We gaan weer naar verjaardagen, sporten weer, boeken een vakantie en hebben plezier. Maar de glans is er vanaf.”
Schalen vol eten
Dat goede vrienden haar nu mijden, daar kan Marja met haar pet niet bij. “Sommige mensen verbaasden me; zij kwamen na Jelles dood met schalen eten. Heel praktisch. Waren er voor ons. Maar onze beste vrienden lieten ons zitten. Konden niet met ons verdriet omgaan. Terwijl een simpel ‘hoe gaat het met je’ genoeg is.”
Naast de laatste foto van Jelle, een selfie die hij een dag voor zijn dood maakte, staat een gele roos. “Die staat voor innige vriendschap en verbondenheid. We voelen ons na zijn dood meer dan ooit verbonden met hem.”
Hetty Rijneveld -
Lieve, lieve Marja, als je mijn vriendin was, zou ik er altijd voor jou zijn. Zoiets vreselijks meemaken, ik leef met je mee. Dikke knuffel van mij.