Nee, ruziemaken heeft Heleen nooit geleerd. Bij haar thuis werd alles doodgezwegen, zelfs de kinderen. “Mijn moeder was een ster in het mij negeren als ik iets had gedaan wat haar niet zinde.” Nog steeds ondervindt Heleen de gevolgen van het gedrag van haar moeder. Ze mijdt conflicten en wordt super onzeker van mensen die niets tegen haar zeggen. “Ik word misselijk, begin te zweten en kan alleen maar hopen dat ze tegen me gaan praten.”

Als kind al was Heleen een pleaser. “Mijn zusje Nancy was een ingewikkeld meisje. Nu zou ze ongetwijfeld te horen krijgen dat ze lijdt aan ‘iets uit het autistisch spectrum’ maar veertig jaar geleden werd daaraan niet gedaan. Dan was je gewoon een lastig of druk kind.” Omdat Nancy op een negatieve manier de aandacht in het gezin opeiste, zorgde Heleen ervoor dat ze zo onzichtbaar mogelijk was. “Ik wilde niet dat ik mijn ouders tot last zou zijn, ze hadden al een dochter waaraan ze hun handen vol hadden, ik wilde niet dat ze twee bewerkelijke kinderen hadden.”

De lat lag hoog

Haar moeder prees Heleens gedrag en legde daarmee gelijk een enorme druk op de tere meisjeschouders. Want als Heleen buiten de lijntjes kleurde, was haar moeder teleurgesteld en dat was wel het laatste wat Heleen wilde. “Ik was de verbinder van het gezin, het zonnetje. Mensen vonden mij altijd leuk en lief, en Nancy, die twee jaar ouder is dan ik, een kreng. Wat zij niet zagen was dat Nancy volkomen zichzelf was en ik een masker opzette om mijn verdriet en angst maar niet te laten zien. Ik wilde mijn zwakte niet laten zien, ik wilde dat ze trots op me waren.”

Als Heleen in de puberteit komt, maakt ze zich voorzichtig los van haar ouders. Met de nadruk op voorzichtig, want ze durft zich niet helemaal af te zetten terwijl ze die behoefte wel voelt. Nancy was losgeslagen. Luisterde niet haar ouders, bleef nachten weg en sliep tot ’s middags laat haar roes uit. “Nancy was duidelijk aan het provoceren maar mijn ouders reageerden niet op haar. Waardoor ze haar goddelijke gang kon gaan en dat ook deed.”

Op haar negentiende krijgt Heleen een vriendje. “Nou, laat dat ‘je’ er maar af: Ralf was twaalf jaar ouder en was kunstenaar. Ik leerde Ralf in de plaatselijke kroeg hier in Zeist kennen. Hij woonde en werkte in Amsterdam maar had een vriend in Bilthoven.” Ralf is tot over zijn oren verliefd op Heleen en ze scharrelen wat. Heleen die zwaar onder de indruk is van zijn voorkomen en handelen, blijft een nacht bij hem slapen. “Ik was van plan met de trein terug te gaan, Ralf zou me naar het station brengen, maar ik miste de aansluiting. Ralf stelde voor bij hem te blijven, bij hem in bed te kruipen.”

Woeste moeder

De volgende dag als ze thuiskomt, ziet ze aan haar moeders gezicht dat ze woest is. Heleen legt uit dat ze haar trein miste, maar haar moeder gelooft haar niet. Vervolgens zweeg ze tegen Heleen. “Een week lang zei ze geen woord tegen me. Als ik iets vroeg antwoordde ze niet, keek ze gewoon de andere kant op. Niets is erger dan dat iemand je doodzwijgt. Alsof je niet bestaat. Huilend vroeg ik haar tegen me te praten; ze was onverbiddelijk.” Na zeven dagen praatte haar moeder weer tegen Heleen. Alleen het hoognodige. “Haar zwijgen heeft mij kapot gemaakt. Nog steeds loop ik tegen de gevolgen ervan aan. Ik krijg hartkloppingen als ik iets zeg en ik krijg geen antwoord of reactie. Het zorgt ervoor dat ik me klein en onzichtbaar probeer te maken. Dat ik continu bevestiging nodig heb dat ik goed ben zoals ik ben. Dat ik genoeg ben. Zwijgen is misschien nog wel erger dan een klap krijgen. Die voel je, doet zeer en je wordt er boos of verdrietig van. Maar iemand die je doodzwijgt en naar anderen doet alsof er geen vuiltje aan de lucht is, is killing. De band met mijn moeder is dan ook slecht, ik zie haar nauwelijks. Met mijn zusje heb ik veel gesprekken hierover en wij begrijpen elkaar. Een moeder die zo met haar kinderen omgaat, mag het predicaat moeder niet hebben. Haar gedrag heeft er toe geleid dat ik zelf geen kinderwens heb. Een beschadigde moeder wil ik mijn kinderen niet aandoen.”
<
Herken jij je in Heleens situatie? Heb jij een dominante moeder, of net als die van Heleen eentje die conflicten vermijdt, maar dagenlang haar kaken op elkaar kan houden? Praat mee in de comments onder dit artikel.

Eva: ‘Mijn schoonmoeder wil niet stoppen met roken en daardoor heb ik ruzie met mijn man’

In de top 3 van dingen die Eva niet prettig vindt, staat met stip op 1 roken. “Ik vind roken zo’n smerige gewoonte. Toen ik nog geen moeder was, gedoogde ik de weinige rokers in mijn omgeving. Maar nu we een kleintje hebben, vind ik het super vervelend dat er in haar buurt wordt gerookt.” Hoe lastig is het dan als je schoonmoeder de ene peuk met de andere aansteekt.

VERDER LEZEN