Als Marjet denkt aan hoe het vroeger thuis ging, ziet ze een vader die alleen aan het werk was en een moeder die altijd thuis was. “Zoals bij zo veel gezinnen in die tijd, hadden mijn ouders een zeer traditionele rolverdeling. Mijn vader zorgde voor de centen, mijn moeder voor het huishouden en de kinderen. Zelfs toen mijn broer en ik op kamers gingen, bleef mijn moeder thuis. Achteraf vraag ik me af of het haar gelukkig heeft gemaakt. Zeker als je ziet wat haar positie binnen het huwelijk momenteel is…”
Staat altijd klaar
Annie, de moeder van Marjet, is een lieve en betrokken moeder en oma. “Mijn moeder en ik hebben altijd een hele sterke band gehad. Omdat ze vroeger altijd thuis was en voor ons klaarstond, heb ik me altijd heel veilig bij haar gevoeld. Met alle vertrouwen liet ik dan ook mijn kinderen -inmiddels 8 en 11 jaar- bij haar achter toen ze klein waren. Ook voor hen staat ze altijd klaar.”
Goedkope hulp
Bij vader Cor heeft Marjet een ander gevoel. “Hij was er gewoon nooit. Doordeweeks maakte hij lange werkdagen en in het weekend ging hij zijn eigen gang. Mijn ouders deden zelden iets leuks samen en soms leek het wel of mijn vader haar gewoon zag als goedkope huishoudelijke hulp die er altijd voor hem en de kinderen was. Later heb ik het hier met mijn moeder over gehad, maar zij sprak dit tegen. ‘Papa en ik hielden en houden veel van elkaar’, zei ze toen. Ik wil haar graag geloven, maar vraag me af of ze de waarheid spreekt.”
Chauffeur
Inmiddels zijn de ouders van Marjet aardig op leeftijd. “Mijn vader is met pensioen en heeft een stuk minder om handen dan een paar jaar geleden. Omdat mijn moeder geen rijbewijs heeft, chauffeurt hij haar naar al haar afspraken. Gaat ze op de koffie bij een vriendin, boodschappen doen in het winkelcentrum of naar een afspraak bij de huisarts? Mijn vader brengt haar. En niet alleen brengt hij haar, hij wijkt de rest van de tijd niet van haar zijde.”
Op hem aangewezen
Zo ook wanneer Annie bij haar dochter langskomt. “Pa is er altijd bij. Mama rijdt geen auto en durft niet meer te fietsen. Ze is dus op hem aangewezen en dat werkt niet bepaald in haar voordeel. Mijn vader is een hele dominante man en geeft mijn moeder nauwelijks de ruimte. Als ik haar vraag hoe het met haar gaat, geeft mijn vader antwoord. En niet één keer, maar de hele tijd. Mijn moeder komt helemaal niet meer aan het woord als mijn vader ernaast zit.”
Ik mis het
Doordat Annie heel afhankelijk is van haar man en omdat hij nu alle tijd heeft, is hij er altijd bij. “Natuurlijk vind ik het leuk om bij te praten met mijn vader. Maar ik mis de gesprekken met mijn moeder. Vroeger konden we urenlang koffiedrinken, keuvelen en bespraken we de buurtroddels. Nu mijn vader er altijd bij zit en elk gesprek domineert, gaat dat niet meer. En ik mis dat!”
Ik breng haar gewoon
Marjet stelt voor om haar moeder elke week een middagje op te halen. “Ik ben een dag minder gaan werken en heb meer tijd. Prima dus om haar thuis op te halen, wat leuks te doen en later weer thuis af te zetten. Zo sla ik twee vliegen in één klap: ik kan mijn moeder zien én ik zit ook niet vast aan mijn vader die blijft hangen. Maar mijn vader vond dat geen goed idee. ‘Nee hoor, ik breng je moeder gewoon. Kan ik een beetje in de gaten houden of alles goed met haar gaat’, zei hij. Echt, mijn nekharen gingen er recht van overeind staan.”
Steeds afhankelijker
Het baart Marjet zorgen dat haar moeder steeds afhankelijker wordt van haar vader. “Ze had al zo weinig voor zichzelf, maar sinds ze niet meer durft te fietsen en mijn vader alle tijd heeft, is dat nog erger. Ik denk nu veel na over manieren om haar te helpen. Ze is begin 70, verkeert in redelijk goede gezondheid en heeft nog zo veel jaren voor zich. Ik zou zo graag zien dat ze die goed zou benutten. Het jammere is dat ik me afvraag wat zij überhaupt leuk vindt. Wat haar dromen zijn en hoe ze haar laatste jaren wil spenderen. Maar hoe omzeil ik mijn vader?”
Afbeelding: Unsplash+
Petra van Dorp -
Je bent toch een volwassen vrouw met hopelijk een ruggengraat? Je belt je moeder op, je zegt ‘Ma, ik kom je halen en brengen aanstaande woensdag’ en klaar. Tegen je vader zeg je dat hij er niet bij hoeft te zijn en hoezo ‘in de gaten houden’? Als er iets gebeurd, kun jij snel genoeg 112 bellen mocht het nodig zijn. Laat je niet zo in de hoek drukken anders overkomt je hetzelfde als je moeder. Dominantie verergert als je daartoe de ruimte geeft. Oefen alvast het zinnetje ‘Nee dank je pa, dat hoeft niet’ en herhaal het. Het gaat er niet om dat je hém gaat domineren of gaat afblaffen, maar dat je duidelijk grenzen stelt en laat merken waar je voor staat.