Voor Liesbeth (45) zijn etentjes met vrienden normaal gesproken een gezellig hoogtepunt van de week. Ze houdt van samen tafelen, uitgebreid koken en lange gesprekken bij een glas wijn. Maar sinds een paar jaar heeft ze steeds vaker het gevoel dat de sfeer omslaat zodra haar vriendin Marijke aanschuift. “Het lijkt wel alsof ze altijd op zoek is naar een discussie. En dat bederft de hele avond.”
Vriendschap met een randje
Liesbeth en Marijke kennen elkaar al sinds hun studententijd. “We hebben samen gestudeerd, feestjes gevierd, liefdes gedeeld en verdriet. Ze is een vriendin die veel voor me betekent. Daarom vind ik het ook zo lastig dat ik me tegenwoordig erger aan haar gedrag.” Waar het vroeger vooral luchtig en gezellig was, merkt Liesbeth dat Marijke de laatste jaren steeds sneller de diepte opzoekt – en vaak op een manier die confronterend is. “Het begint meestal met een klein onderwerp, iets in het nieuws of een opmerking van iemand aan tafel. Binnen no time heeft Marijke er een standpunt bij dat ze koste wat kost wil verdedigen.”
Sfeer slaat om
“Een voorbeeld: laatst hadden we een etentje bij mij thuis. Iedereen zat lekker te eten, er werd gelachen, het ging over vakanties en kinderen. Totdat iemand zei dat ze misschien elektrisch wilde gaan rijden. Nou, daar had Marijke meteen een uitgesproken mening over. Binnen een kwartier hadden we een verhitte discussie over milieu, hypocrisie en de rol van de overheid. De hele tafel viel stil. Je voelt gewoon dat de luchtige sfeer weg is en dat mensen gespannen raken.” Volgens Liesbeth is dat geen eenmalig incident. “Of het nu over politiek gaat, opvoeding, of zelfs voeding: Marijke zoekt altijd de discussie. Het lijkt alsof ze niet gewoon mee kan praten zonder er een punt van te maken.”
Onuitgesproken spanning
Hoewel de rest van de vriendengroep het niet hardop zegt, voelt Liesbeth dat zij niet de enige is die dit merkt. “Soms wisselen we blikken uit als Marijke weer ergens bovenop duikt. Dan zie ik dat anderen ook geïrriteerd raken. Maar niemand durft het echt aan te kaarten. Het is tenslotte ook ongemakkelijk om iemand te zeggen dat ze de sfeer verpest.” Voor Liesbeth is dat lastig, want ze voelt zich ergens verantwoordelijk. “Het zijn vaak etentjes die ik organiseer en ik wil dat iedereen zich welkom en ontspannen voelt. Als dat niet lukt door één vriendin, knaagt dat aan me.”
De andere kant van Marijke
Toch wil Liesbeth Marijke niet zomaar wegzetten als een lastige vriendin. “Ze is ook lief en zorgzaam. Als ik ergens mee zit, staat ze meteen voor me klaar. Ze is betrokken bij mijn kinderen, vraagt altijd hoe het met mijn werk gaat en onthoudt belangrijke dingen. Ik weet zeker dat haar discussiedrang niet voortkomt uit slechte bedoelingen. Ze vindt het gewoon belangrijk om zich uit te spreken.” Maar dat besef maakt het niet minder moeilijk. “Ik denk vaak: had je dit niet even voor een ander moment kunnen bewaren? Een etentje is toch bedoeld om te genieten.”
Poging tot gesprek
Na een paar ongemakkelijke avonden besloot Liesbeth het toch aan te kaarten. “Ik zei voorzichtig tegen haar dat ik het jammer vind dat gesprekken soms zo zwaar worden. Dat ik het gevoel heb dat ze discussies opzoekt waar niet iedereen op zit te wachten. Marijke keek me verbaasd aan. Ze zei: ‘Maar dat is toch juist leuk? Een goed gesprek, wat diepgang in plaats van oppervlakkig geklets?’ Ik merkte dat ze het echt niet zag zoals ik.” Het gesprek liep uiteindelijk niet uit op ruzie, maar wel op een soort stilstand. “Ze gaf aan dat dit gewoon haar manier is. En dat mensen die dat niet waarderen misschien geen goede gesprekspartners zijn. Dat vond ik wel pijnlijk om te horen. Alsof wij, haar vrienden, niet interessant genoeg zijn als we niet in discussie willen.”
Een dilemma
Sinds dat gesprek voelt Liesbeth zich rot. “Ik wil Marijke niet verliezen als vriendin, maar ik merk dat ik me steeds vaker afvraag of ik wel zin heb om haar uit te nodigen. Dat voelt oneerlijk, want een vriendschap moet niet afhangen van of iemand je goed uitkomt bij een etentje.” Ze probeert nu andere strategieën. “Soms stuur ik het gesprek bewust een andere kant op. Dan zeg ik iets grappigs of stel ik een luchtige vraag. Maar vaak lukt dat maar even. Marijke weet de draad snel weer terug te pakken. Alsof ze niet kan loslaten wat haar dwarszit.”
Steun bij anderen
Binnen de vriendengroep heeft Liesbeth het voorzichtig aangekaart. “Een vriendin zei: ‘Ja, ik herken dat ook. Maar ik neem het haar niet kwalijk, zo is ze nu eenmaal.’ Een ander zei dat hij het juist wel interessant vindt, omdat hij daardoor aan het denken wordt gezet. Dat laat zien hoe verschillend mensen ernaar kijken.” Toch blijft Liesbeth het gevoel houden dat ze degene is die de balans moet bewaken. “Omdat de etentjes vaak bij mij zijn, voel ik extra druk om de sfeer goed te houden. En dat maakt het voor mij zwaarder.”
Hoop op verandering
Ondanks alles blijft Liesbeth hopen dat er een middenweg gevonden kan worden. “Ik zou willen dat Marijke leert aan te voelen wanneer een discussie welkom is en wanneer niet. Dat ze ziet dat er een tijd en plaats is voor alles. Natuurlijk mag ze haar mening geven, maar soms wil je gewoon ontspannen zonder dat alles in een debat verandert.” Ze denkt even na en zegt dan: “Misschien moet ik het nog eens met haar bespreken, maar dan op een andere manier. Niet als kritiek, maar als een wens. Dat ik haar vriendschap heel waardeer, maar ook graag de luchtigheid wil behouden. Misschien luistert ze daar beter naar.”
Afbeelding: Freepik
Joris -
Dus van alle vrienden die je het hebt gevraagd, herkent eentje het, maar vindt het geen probleem, en vindt een ander het wel leuk. Als dit de uitkomst is van een representatieve peiling, ben je dus de enige die er een probleem mee heeft.