In korte tijd verloren twee vriendinnen van mij hun moeder. Door ouderdom en dementie sliep de moeder van mijn ene vriendin vredig in tijdens de nacht. De andere vriendin zag haar moeder steeds verder achteruit gaan tot het moment dat het lijden genoeg was. Deze gebeurtenissen raakten mij diep en maakten mij bewust van de kwetsbaarheid van mijn eigen 88-jarige moeder.
Lees ook: Chinese vrouwen die door hun ouders “overblijfseltjes” worden genoemd slaan keihard terug
Ondanks haar altijd aanwezige pijn door osteoporose, haar depressieve momenten en het wegvallen van familie en vrienden, is haar ijzeren wil om vooral door te gaan en nog elke dag voor zichzelf (en anderen) te koken, tekenend voor haar kracht. Mijn zorgen om haar nemen echter met de dag toe, omdat haar rug op één wervel na helemaal stuk is en een val fataal kan zijn. Ze woont alleen.
Rijden op de automatische piloot
En dan is daar op zaterdagochtend om kwart over negen het telefoontje van mijn broer: ze is op straat gevallen toen ze met de buurman boodschappen ging doen. Gevolg: een gebroken rechter heup. De 120 km naar het ziekenhuis in Veldhoven rijd ik op de automatische piloot. Ik kom aan als ze net geopereerd is, op zaal herkent ze me nauwelijks en is ze helemaal verward. Dit wordt een delier genoemd, een verwardheid, direct gevolg van een onverwachte traumatische gebeurtenis en een operatie onder narcose. Gelukkig is ze ’s avonds wat meer aanspreekbaar.
Ik voel me ontredderd
Het eerste moment dat ik haar zo klein en kwetsbaar in het grote ziekenhuisbed zie liggen, in een blauw operatiehemd, plat gespoten met morfine tegen de pijn en een slangetje in haar neus voor zuurstoftoevoer, voel ik me ontredderd en verdrietig. Hoe moet het nu verder? Met haar, met mij, met de enige plek waar ze zich veilig waant: haar huis. Een ding staat vast, ze kan er voorlopig niet naar terug.
Op en neer rijden
In de week die volgt ga ik om de dag naar het ziekenhuis in Veldhoven, rijd ik naar haar huis om spullen te halen, voer ik gesprekken met verpleegkundigen en de geriater en met de transferverpleegkundige. Mijn moeder toont haar sterke eigen wil: ze moet en zal naar haar eigen huis gaan om te herstellen. “Ik heb hulp genoeg en ik kan al zelf uit bed”.
Geen moment rust in mijn lijf als ze thuis zou zijn
Ik weet dat ze niet terug kan, artsen en verpleging zijn het er ook over eens. We ‘beloven’ dat het slechts een korte periode zal zijn. Ik voel haar pijn, haar wens om thuis te zijn, maar ik zou geen moment rust in mijn lijf hebben, als ze alleen in haar eigen huis is, gedurende de nacht en de uren dat er niemand in haar nabijheid kan zijn. Een alarmeringsknop met de thuiszorg biedt mij onvoldoende zekerheid. Door de hoge dosering pijnstilling, heeft ze bovendien hallucinaties. Ze ziet dingen die er niet zijn, zoals bloemen op de muren, mensen in de gang die er op dat moment niet lopen, witte vlekken als ze naar buiten kijkt.
Moeizaam acceptatieproces
Als op woensdagmiddag het verlossende telefoontje komt dat ze kan gaan revalideren in haar eigen woonplaats, valt er voor mij een zware last van mijn schouders, voor mijn moeder start dan het moeizame acceptatieproces. Het verwijt dat ik ervoor gezorgd heb dat ze wordt ‘weggestopt’, neem ik maar voor lief.
Ik ben verdrietig met haar
Vrijdag rijd ik weer naar Brabant, nu met een lege koffer om haar spulletjes mee te nemen naar het revalidatiecentrum. Mijn moeder ligt huilend op haar bed, ik ben verdrietig met haar. Ze is verward, een van de bijwerkingen van de morfine. Met een overdrachtsenvelop en haar spullen wordt ze in een speciale bus naar haar woonplaats gebracht.
We begrijpen haar weerstand
De ontvangst op Kempenhof is deskundig, vriendelijk en invoelend. Ze begrijpen haar weerstand en reageren er professioneel op. Ik weet dat mijn moeder veel hobbels zal moeten nemen, om de regels en de gang van zaken in het tehuis te accepteren, haar vooroordelen tegen de andere bewoners af te zwakken en zich een klein beetje ‘thuis’ te gaan voelen.
Maximaal veertien dagen
Ze blijft vast houden aan “maximaal veertien dagen”. Ze mag pas naar huis als er ze een aantal dingen zelf kan en ze geestelijk weer enigszins stabiel is. Daarnaast moet er een goed netwerk zijn van thuiszorg en andere mantelzorgers. Ik kan slechts op afstand mantelzorg verlenen, ik woon te ver bij haar vandaan.
Tranen over mijn wangen
Tijdens de lange autoritten rollen de tranen geregeld over mijn wangen. Ik gun mijn moeder een rustig leven, geen lange lijdensweg van aftakeling en pijn. Ze heeft al heel wat emotionele en fysieke klappen te verwerken gehad. Dit is er net één teveel. Het is nu vooral zaak om haar te laten voelen dat ik er zoveel als mogelijk voor haar ben, het beste met haar voor heb en heel veel van haar hou.
Lisanne Teeuwen (55), moeder van twee volwassen dochters, leerkracht Taalklas op een basisschool, (inval)leerkracht basisonderwijs en daarnaast nog steeds op zoek naar die ene uitdagende, bij haar talenten passende baan. Een veelheid van passies en hobby’s maken dat ze zich geen seconde verveelt. Op sportief gebied: wandelen, fietsen en roeien. Creatief: kleding maken. Cultureel: museumbezoek en kunstgeschiedenis. Ontspanning: veel lezen, schrijven, muziek en puzzelen. Een boogschutter ten voeten uit.
