Jolien (43) dacht altijd een hechte band met haar dochter te hebben. “Tot een jaar geleden vertelde Lotte (15) mij álles. Over school, haar vriendinnen, zelfs over de jongens die ze leuk vond. We kletsten uren aan de keukentafel.” Maar sinds een paar maanden lijkt alles veranderd. “Ze is enorm aan het puberen. Ze doet haar deur dicht, is veel op haar kamer en reageert kortaf als ik iets vraag.” Dat hoort erbij, dacht Jolien eerst. “Ik weet dat pubers zich losmaken, dat ze zelfstandiger willen zijn. Maar wat ik niet had verwacht, is dat ze tegen me zou gaan liegen. En dat doet ze. Steeds vaker.”
De eerste keer dat ik het ontdekte
Het begon onschuldig, dacht Jolien. “Ze zei dat ze naar een vriendin ging om huiswerk te maken. Prima, dacht ik, dat is goed. Maar toen ik haar appte of ze om zes uur thuis kon zijn, reageerde ze niet. Dat vond ik raar. Later belde ik haar vriendin, en die zei: ‘Nee hoor, Lotte is hier niet.’ Mijn hart zakte in mijn schoenen.” Lotte kwam pas om kwart over zeven binnen, vrolijk en nietsvermoedend. “Ik vroeg: ‘Hoe was het bij Sophie?’ Ze keek me recht aan en zei: ‘Leuk hoor.’ Toen ik vertelde dat ik Sophie had gesproken, kreeg ik een stortvloed aan excuses: dat Sophie nog even naar de supermarkt moest, dat ze onderweg waren opgehouden. Maar ik wist dat het niet klopte. En toen gaf ze toe: ze was naar een jongen geweest.”
Waarom liegen
Jolien voelde zich teleurgesteld en boos tegelijk. “Niet omdat ze naar een jongen was gegaan – daar kan ik mee leven. Maar omdat ze loog. Ik heb altijd gezegd: als je eerlijk bent, kan alles besproken worden. Dat heb ik haar duizend keer verteld.” Ze besloot rustig te blijven. “Ik zei: ‘Lotte, ik ben niet boos dat je naar die jongen bent gegaan, maar ik wil niet dat je liegt.’ Ze beloofde beterschap. En ik geloofde haar.” Maar het bleef gebeuren. “Steeds vaker klopte haar verhaal niet. Dan zei ze dat ze naar de stad ging met vriendinnen, en bleek ze ergens anders te zijn. Of dat ze naar school ging, terwijl er die dag ochtend geen les was. Ik begon op eieren te lopen. Moet ik alles controleren? Moet ik haar vertrouwen geven? Ik wist het niet meer.”
Waarom doet ze dit?
Jolien probeerde te begrijpen waarom haar dochter loog. “Ik las erover op internet: pubers willen vrijheid, en liegen is soms hun manier om die te krijgen. Ze willen geen gezeur, geen discussie. Maar dat maakt het niet makkelijker.” Ze voelt zich machteloos. “Ik wil haar beschermen. Ik wil weten waar ze is, niet om haar te controleren, maar om zeker te zijn dat ze veilig is. Als er iets gebeurt en ik heb geen idee waar ze uithangt… daar lig ik wakker van.”
Het gesprek
Op een avond besloot Jolien het opnieuw te bespreken. “Ik zei: ‘Lotte, ik heb het gevoel dat je niet altijd eerlijk bent. Klopt dat?’ Eerst ontkende ze. Toen barstte ze in tranen uit: ‘Mam, jij bemoeit je overal mee. Ik wil gewoon mijn eigen ding doen.’ Dat brak mijn hart. Want ik wil helemaal niet alles controleren, ik wil alleen niet belazerd worden.” Jolien probeerde rustig te blijven. “Ik zei: ‘Ik begrijp dat je vrijheid wilt. Dat is normaal. Maar liegen is geen oplossing. Kunnen we een afspraak maken? Dat je altijd eerlijk zegt waar je bent? Dan zal ik proberen minder te zeuren.’ Ze knikte. Ik dacht: dit is goed. Maar een week later gebeurde het weer.”
Social media maakt het erger
Door social media komt Jolien er soms per ongeluk achter dat Lotte niet is waar ze zegt te zijn. “Dan zegt ze dat ze bij een vriendin zit, maar dan zie ik op Instagram een foto van haar in een café. Met een jongen erbij. Ik voel me dan zó bedrogen. En als ik haar erop aanspreek, zegt ze: ‘Waarom kijk je op mijn Insta? Je vertrouwt me niet.’ Maar hoe kan ik haar vertrouwen als ze steeds liegt?”
Twijfel en zorgen
Jolien piekert veel. “Ben ik te streng? Of juist te makkelijk? Moet ik haar straffen als ze liegt, of haar meer vrijheid geven? Ik wil niet de moeder zijn die alles verbiedt, maar ook niet de moeder die later zegt: had ik maar beter opgelet.” Ze merkt dat het ook invloed heeft op hun band. “We hadden altijd zo’n fijne relatie. En nu lijkt het alsof er een muur tussen ons staat. Soms wil ik haar gewoon vastpakken en zeggen: ‘Vertel me alles.’ Maar ik weet dat dat averechts werkt.”
Afbeelding: Freepik
Joris -
Tip voor Lotte: blokkeer je moeder op socials en geef gewoon een ontwijkend, maar niet gelogen antwoord op de vraag waar je heen gaat of wat je gaat doen (“ik zie wel”).
Tip voor de moeder: stop met dat gecontroleer en laat het los.