Jona verloor haar vader en moeder in één jaar tijd

Twee kunstzinnige personen. Een vader en een moeder.  Jona is nog maar negentien jaar, maar heeft al een erg verdrietige tijd moeten doorstaan. Binnen één jaar verloor ze beide ouders. ‘Op sommige momenten heb ik het wel heel moeilijk. Dat is voornamelijk met verjaardagen, vakanties en de feestdagen.’

“’In twee jaar tijd heb ik heel veel meegemaakt. In 2009 gingen mijn ouders scheiden. Kort daarna kregen we slecht nieuws. Op 6 augustus 2010 kwam namelijk het bericht dat mijn moeder eierstokkanker had. In eerste instantie ging zij naar het ziekenhuis, omdat zij een verhoogd calciumgehalte had. Wij dachten met zijn allen dat ze zo weer thuis zou zijn, maar vervolgens kregen wij een verschrikkelijk bericht. Ze had kanker en moest meteen behandeld worden. Hierna gebeurde er ontzettend veel achter elkaar. Ik heb in een korte periode heel veel moeten verwerken. In november 2010 kreeg mijn moeder een operatie en hier herstelde zij vervolgens goed van. In mei 2011 werd mijn moeder 50 jaar en hebben we een heel groot feest gevierd. Op dat moment voelde zij zich goed, maar zij wist wel dat het waarschijnlijk haar laatste verjaardag zou zijn. Dit merkte je ook aan haar. Op het feest vond ze het moeilijk om afscheid te nemen van mensen en zei ze: “’Ach, blijf toch nog even.’” Mijn broer, Ivo, heeft altijd gezegd dat het wel goed zou komen. Dit was een klein beetje hoop die ik heel lang gehouden heb.’

Afstandelijke relatie

‘Sinds de scheiding van mijn ouders in 2009 had ik niet zo’n goede band meer met mijn vader. Mijn vader liet heel weinig van zich horen en in twee en een half jaar tijd heb ik hem misschien maar zo’n vijf keer gezien. Daar kwam echter verandering in toen mijn moeder een nieuwe vriend kreeg. Papa en ik waren het er niet mee eens dat mijn moeder een nieuwe vriend had en we vormden samen een soort van blok tegen haar. Op het moment dat wij hoorden dat mama ernstig ziek bleek te zijn, veranderde de situatie. Ik vond niet dat ik mijn moeder alleen kon laten. Mijn vader was het hier niet mee eens en voelde zich denk ik achtergesteld. Onze relatie veranderde hierdoor weer sterk. Dit voelde raar, omdat ik vroeger juist altijd een papa’s kindje was. Maar dit is toen helaas veranderd. Onze relatie was heel afstandelijk in deze periode. Maar in de eerste week van oktober 2011 vroeg hij of ik mee ging naar oma, zijn moeder. Eigenlijk had ik hier niet zoveel zin in, omdat ik hem zo weinig had gezien en hij eerder geen actie ondernam om mij te zien. Maar uiteindelijk ben ik toch met hem meegegaan naar oma. Daar hebben we ontzettend leuke gesprekken gehad. Zelfs toen oma al lang en breed lag te slapen en het niet meer kon volgen, hebben we nog heel lang zitten kletsen. Dit was erg fijn. Achteraf is het maar goed ook dat ik mee ben geweest, want op zaterdagavond 8 oktober werd mijn vader ziek. Omdat hij alleen woonde, besloot een vriendin van hem om zondagochtend langs te gaan om te kijken hoe het met hem ging. Hij kon nog maar net de deur open doen en strompelde vervolgens naar de bank waar hij in elkaar zakte. Deze vriendin heeft vervolgens de ambulance gebeld, maar dit was te laat, onderweg naar het ziekenhuis overleed hij aan een aneurysma, dit is een plaatselijke verwijding van een slagader. Dit kan dus dodelijk zijn.’

Ongeloof

‘Niemand had het overlijden van mijn vader aan zien komen. De vriendin van mijn vader die hem nog geholpen had, heeft vervolgens contact gezocht met mijn broer Ivo. Hij stond op zondagochtend op het voetbalveld en met een stel vrienden hebben ze hem toen het verschrikkelijke nieuws gebracht. Tot op dat moment wist ik nog van niets. Ik was namelijk druk aan het leren en Ivo stuurde mij een berichtje of hij over 20 minuten langs mocht komen. Ik stuurde terug dat ik het eigenlijk te druk had, dus dat ik even geen tijd had. Hij stuurde vervolgens dat hij er zo zou zijn. Ik dacht toen nog: ‘”Wat snap je niet aan mijn vorige bericht?”’ Ivo en zijn vriendin kwamen al gauw na deze berichten binnen gelopen en in eerste instantie was ik heel kortaf en was ik vooral bezig met het huiswerk op mijn laptop. De vriendin van Ivo ging naast mij zitten en Ivo kwam naast mij staan en nog steeds keek ik naar mijn laptop. Totdat Ivo zei: ‘”Ik moet je iets ergs vertellen. Papa is dood.’” Op dat moment was ik me nog niet zo goed bewust van wat mijn broer zojuist tegen mij zei. Ik keek vervolgens naar zijn vriendin en zie dat zij in tranen uitbarst. Toen wist ik dat het echt waar was: papa was dood. Ik heb daarna een vriendin, Jaleesa, gebeld en haar wel zeven keer moeten zeggen: ‘”Papa is dood’”, voordat zij mij door mijn tranen heen verstond. We zijn daarna naar het ziekenhuis gegaan. Ivo, zijn vriendin, mijn twee halfbroers, ooms, tantes en Jaleesa waren erbij. Eerst liepen we door een gang met aan de rechterkant de eerste hulp waar mensen zaten met gebroken benen, schouders uit de kom en gekneusde polsen. Aan de linkerkant was het kamertje waar mijn vader lag. Ik kon me niet bewegen. Ik kon niet lopen. Jaleesa heeft mij het kamertje bijna in moeten duwen. Op dat moment besefte ik pas echt wat er gebeurt was. Mama was toen op vakantie met een vriendin. We hebben haar de hele dag niet kunnen bereiken en ’s avonds heeft Ivo haar pas aan de telefoon gehad. Ik kon haar zelf niet bellen om het te vertellen, ik zou te emotioneel worden en alleen maar huilen samen met mama. Ik had verwacht dat ze heel erg emotioneel zou worden aan de telefoon, maar ze bleef juist heel zakelijk en vroeg vooral hoe het met Ivo en mij ging. Achteraf hoorde ik van haar vriendin dat ze, toen ze ophing, instortte.’

Verwerkingsproces

‘Papa heeft een hele mooie dienst gehad in de Pul, een plaatselijk poppodium en cultureel centrum. Het paste helemaal bij hoe hij was. De muziek werd gespeeld door zijn eigen band, alleen dan zonder de drums, want deze speelde hij zelf altijd. Met tromgeroffel werd hij in zijn kist het podium opgetild. Na afloop werd er een erehaag gemaakt, waardoor hij zijn laatste weg vervolgde. Mijn moeder was ook bij de dienst aanwezig, maar op een afstand. Hier hebben wij bewust voor gekozen, omdat Ivo, mijn halfbroers en ik de dienst zelf in elkaar wilden zetten. De dienst was op vrijdag 14 oktober en de maandag erna ging ik meteen met mama, haar vriend en het zoontje van haar vriend op vakantie. Dit voelde erg dubbel, omdat ik Ivo eigenlijk nog niet achter wilde laten, maar ook wel mee wilde met mama op vakantie, omdat dit voor haar mogelijk ook de laatste kon zijn. Na de dienst heb ik nog vaak naar foto’s en filmpjes van papa gekeken, dit hielp mij heel erg bij de verwerking van zijn overlijden.’

Ziektebed

‘Met mijn moeder ging het ondertussen niet zo heel goed. Toen de eierstokkanker bij haar ontdekt werd, zat zij al in stadium drie. Dit was al een heel hoog stadium, want wanneer de patiënten in stadium vier zitten, is er geen hoop meer. De ‘tumormakers’ werden drie dagen voor de kerst in 2011 op een waarde van wel 400 gemeten, terwijl dit op haar leeftijd eigenlijk onder de 32 zou moeten zitten. Toen duidelijk werd dat mama niet meer te genezen was en dat de waarden te hoog waren, wilden heel veel mensen mij helpen. Ik kreeg er wel tien vaders en moeders bij. Eind januari 2012 is ze opgenomen, omdat ze ontzettend veel pijn had. Ze kreeg veel morfine waar ze hallucinaties van kreeg en slecht van sliep, ook begon ze te ijlen. Een keer zei ze bijvoorbeeld uit het niets: ‘”Die Ivo hè, die kan echt niet voetballen.’” Daarnaast at ze bijna niet, maar wilde ik haar daar wel graag mee helpen. Ze was altijd al een controlfreak dus wilde ze dit liever zelf doen. Ze pakte dan de vork van me af en prikte in de kip, dan staarde vervolgens haast zichtloos voor zich uit. Toen ik haar vroeg wat er was, zei ze: ‘”Mijn kip vliegt weg!”’ Ik moest er vaak wel om lachen, maar eigenlijk kon dit niet. Daarna ging ze snel achteruit. Ivo heeft altijd gezegd: ‘”Jona, het komt wel goed.”’ Dit heeft hij twee jaar volgehouden. Ik weet nog goed dat het op een dag sneeuwde en dat we in het kamertje van mama met haar arts zaten. Ik keek vooral naar de parkeerplaats, ik weet nog steeds hoe die eruit ziet. De arts heeft vervolgens een lang gesprek met Ivo en mij gehad. Toen de arts weg was, zei Ivo tegen me: ‘”Het komt niet meer goed.’” Dit was erg definitief, omdat hij altijd tegen me gezegd heeft dat het wel goed zou komen. Vanaf dat bericht ben ik iedere dag zes tot zeven uur in het ziekenhuis geweest.’

Een lange slaap

‘Op een avond ging ik met wat vriendinnen een avondje uit. Toen we een drankje aan het doen waren, werd ik gebeld door Ivo dat mijn moeder heel erg in paniek was en dat het slecht met haar ging. Ik heb haar toen meteen gebeld. Ze vertelde mij dat ze zich juist rustig voelde en vroeg, alsof er niets aan de hand was, wanneer ik weer thuis zou komen. Ze was toen in het ziekenhuis, maar ze leefde in haar eigen wereldje, ik heb dit maar zo gelaten. Na de stapavond hebben we haar op een kamer gelegd waar ze alleen kon liggen. Ik heb toen een rooster gemaakt, zodat er 24/7 iemand bij haar zou zijn. Zo zou ze misschien niet zo snel meer in paniek raken. Ze had erg veel pijn. We wilden er alles aan doen om die pijn te verminderen, daarom hadden we een gesprek met de arts. Zij gaf aan dat we haar alleen van de pijn af konden helpen door palliatieve sedatie. Hierbij wordt een terminale patiënt tot zijn dood in slaap gehouden met medicijnen om het lijden te verlichten. Dit zou dan ook meteen een afscheid voor ons betekenen. Op donderdag hebben Ivo en ik besloten om haar rustig in slaap te brengen. We hebben iedereen gebeld om afscheid van haar te laten nemen. Eigenlijk wilde ze niet gaan slapen. Ze was niet zozeer bang voor de dood, maar ze was er gewoon nog niet aan toe. Ze wilde nog zoveel doen in haar leven. En daarnaast was ze bang over het lot van Ivo en mij. Uiteindelijk heeft ze heel veel shotjes van het slaapmiddel gehad en om negen uur ’s avonds viel ze in slaap. De hele nacht zijn Ivo en ik in het ziekenhuis gebleven. Ook haar broer en haar vriend waren bij haar. De volgende ochtend zijn we nog rustig gaan ontbijten. Op het moment dat ik terugliep kwam een zuster naar ons toe gerend met het bericht dat we op moesten schieten, omdat mijn moeder erg achteruit ging. Ze heeft nog twee keer geademd toen ik er was. Daarna stopte ze met ademen. Vroeger gaven we kneepjes in elkaars handen. Dat was ons moeder-dochter dingetje. Als ik haar twee kneepjes gaf, gaf zij er twee terug. Toen ze was gestopt met ademen gaf ik haar twee kneepjes, maar er kwam niets terug. Ik gaf haar vervolgens nog twee kneepjes, maar toen er opnieuw geen reactie kwam, wist ik dat ze niet meer bij ons was.’

Opnieuw verdriet

‘Mijn moeder wilde graag gecremeerd worden, ze was claustrofobisch en had daarom voor haar dood al besloten dat ze niet in een dichte kist wilde liggen. Ze lag daarom in een lijkwade. Net als papa’s dienst, was ook die van mama erg mooi. Het werd op dezelfde plek gehouden als op de plek van haar vijftigste verjaardag. We hadden gevraagd of iedereen rozen mee wilde nemen, want dat was haar lievelingsbloem. Tijdens de erehaag heeft iedereen zijn roos op haar gelegd. Ik had hierna een hele moeilijke tijd. De eerst drie maanden heb ik bij Ivo gewoond, maar dit werkte niet goed. Hij woonde net samen met zijn vriendin en ik wilde niets verstoren tussen hen. Ik ben toen bij een vriendin van mijn moeder gaan wonen. Een jaar lang heb ik rust gehad en ben ik tot mezelf gekomen. Nu woon ik bij mijn tante en heb ik een hele fijne tijd.’

In tijden niet zo gelukkig

‘Inmiddels ben ik negentien en heb ik een vriend, Martijn. Mama heeft altijd gezegd dat ze het jammer vond dat ze mijn eerste vriendje niet zou ontmoeten. Maar mijn tante zei laatst nog dat mijn moeder hem zeker goedgekeurd zou hebben. Dit geeft mij een fijn gevoel. Op sommige momenten heb ik het nog wel heel moeilijk. Dat is voornamelijk met verjaardagen, vakanties en de feestdagen. Maar verder gaat het goed met me. Ik volg momenteel de lerarenopleiding en Martijn heeft een positieve invloed op mijn leven. Ik ben in tijden niet zo gelukkig geweest.”’