Tooske neemt binnenkort afscheid na dertig jaar dienst. Een mijlpaal waar veel mensen trots op zouden zijn, maar zelf voelt ze vooral gemengde gevoelens. Dertig jaar lang heeft ze zich met hart en ziel ingezet voor haar werk, altijd klaar om een stap extra te zetten. Maar sinds het bedrijf drie jaar geleden werd overgenomen, is er veel veranderd. “Het voelt alsof mijn inzet niet meer telt,” zegt ze. “En nu willen ze dat ik een afscheidsspeech houd. Ik moet er niet aan denken. Ik wil het liefst stilletjes verdwijnen.”
Drie decennia keihard gewerkt
Toen Tooske dertig jaar geleden binnenkwam, had ze nooit gedacht dat ze zo lang zou blijven. Ze begon in een ondersteunende rol en groeide door naar een functie met veel verantwoordelijkheid. “Ik kende het bedrijf van binnen en van buiten. Collega’s wisten dat ze altijd bij mij terecht konden. Ik was iemand die de boel draaiende hield, en daar haalde ik veel voldoening uit.” Ze werkte vaak over, nam werk mee naar huis en was er op de moeilijke momenten. “Het voelde soms alsof ik meer tijd doorbracht op kantoor dan thuis, maar ik vond dat niet erg. Het gaf me het idee dat ik ergens écht het verschil maakte.”
De omslag na de overname
Drie jaar geleden werd het bedrijf overgenomen en veranderde de sfeer. Wat ooit voelde als een hechte familie, werd ineens een plek waar cijfers en rendement belangrijker waren dan mensen. “Het was een cultuurshock,” vertelt Tooske. “Ik werd niet meer betrokken bij beslissingen, mijn salaris bleef jarenlang hetzelfde en taken die ik jarenlang met zorg had gedaan, werden bij anderen neergelegd. Het leek alsof mijn kennis en ervaring niet meer werden gezien.” Tooske probeerde zich aan te passen, maar voelde zich steeds vaker buitenspel gezet. “Ik had altijd het idee dat ik gewaardeerd werd. Nu leek dat ineens niet meer zo. Dat doet pijn, zeker als je zo veel hebt gegeven.”
De nieuwe manager
De komst van een nieuwe manager maakte de situatie nog ingewikkelder. “Hij gaf duidelijk de voorkeur aan zijn eigen mensen,” zegt Tooske. “Ik merkte dat mijn stem minder telde. Hij vroeg mij niet meer om advies en beslissingen werden zonder overleg genomen.” Voor iemand die altijd een spil in het bedrijf was, voelde dat als een harde klap. “Het gaf me het gevoel dat ik afgedankt werd. Alsof ik er niet meer toe deed. En dat terwijl ik dertig jaar van mijn leven in dit bedrijf heb geïnvesteerd.”
Het afscheid dat niet past
Nu het afscheid dichterbij komt, heeft de nieuwe directeur bedacht dat Tooske een speech moet geven. Een mooie ceremonie, bloemen en een toespraak waar iedereen bij aanwezig is. Voor veel mensen klinkt dat als een eer, maar voor Tooske voelt het als een toneelstuk waar ze niet aan mee wil doen. “Het idee dat ik daar straks sta met alle ogen op mij gericht, voelt niet goed. Ik wil geen mooie woorden zeggen die niet uit mijn hart komen. Ik wil niet doen alsof ik alleen maar blij en dankbaar ben, terwijl dat niet zo is.” Ze wil vooral eerlijk zijn tegenover zichzelf. “Ik kan niet enthousiast vertellen hoe geweldig alles was, terwijl ik me de laatste jaren zo ondergewaardeerd heb gevoeld. Dan zeg ik liever helemaal niets.”
Gemengde gevoelens
Tooske voelt zich verscheurd. Enerzijds koestert ze mooie herinneringen aan collega’s met wie ze jarenlang heeft samengewerkt. “Die mensen wil ik bedanken, want zij maakten de werkdagen vaak leuk. Ik heb vriendschappen opgebouwd die ik wil behouden.” Maar anderzijds voelt ze boosheid en teleurstelling over hoe de laatste jaren zijn verlopen. “Het idee dat ik daar straks een luchtig praatje moet houden, terwijl ik nog met zoveel dubbele gevoelens zit, maakt me nerveus. Dan vertrek ik liever stilletjes, zonder dat ik mezelf hoef te forceren.”
Stil afscheid
Het liefst neemt Tooske afscheid op haar eigen manier: klein, persoonlijk en zonder microfoon. Ze denkt erover om een kaart of brief te schrijven voor haar directe collega’s, waarin ze haar dank uitspreekt. “Dan kan ik eerlijk en warm zijn, zonder dat ik voor een volle zaal hoef te staan. Dat voelt voor mij oprechter.” Ze beseft dat niet iedereen dit zal begrijpen. “Mensen verwachten een speech, maar ik denk dat het beter is om trouw te blijven aan wat bij mij past. Ik heb genoeg gegeven, ik hoef mezelf niet nóg een keer weg te cijferen.”
Nieuw: Expert alinea
Tooske voelt gemengde emoties omdat haar jarenlange inzet en loyaliteit niet volledig werden erkend, vooral sinds de overname van het bedrijf. Ze ervaart frustratie en teleurstelling, gecombineerd met onzekerheid over hoe ze afscheid moet nemen. Mensen hebben behoefte aan waardering en erkenning, zeker na een lange periode van toewijding. Wanneer dat wegvalt of onverwacht wordt opgeëist voor een ceremonieel moment, kan dat gevoelens van stress en twijfel oproepen. Voor Tooske is het extra moeilijk omdat haar werk altijd een groot deel van haar identiteit was.
Psychologen en loopbaancoaches leggen uit dat dit een herkenbare situatie is. Het gevoel van onderwaardering, vooral bij grote veranderingen in een organisatie, kan leiden tot gemengde gevoelens bij een afscheid. Experts adviseren om trouw te blijven aan je eigen grenzen en emoties, ook bij formele momenten zoals een speech. Het is belangrijk dat afscheid nemen authentiek blijft; dat kan via een korte boodschap, een persoonlijke brief of een klein gebaar. Zo behoud je controle over je eigen ervaring en ga je met een opgeruimd gevoel weg.
Afbeelding: Freepik
Sanderien van Mul -
Als je echt niet onder een speech uit kunt komen, dan kun je het altijd nog ultrakort houden; vijf minuutjes waarin je hoofdzakelijk je collega’s bedankt die je wil bedanken, even een leuke anekdote of gebeurtenis aanhaalt en daarna klaar. De meeste mensen weten heus wel hoe het zit en zitten ook niet op een speech van een kwartier te wachten. Je hoeft ook helemaal niets van de narigheid aan te halen en dat zou ik ook zeker niet doen. Laat dat gaan, dat verandert niets meer. Als je echt met stille trom wil vertrekken, en dat recht heb je, zou ik eens met HR gaan praten (als het bedrijf over een HR afdeling beschikt) om e.e.a. te bespreken. Misschien is een alternatief voorhanden, bijv. een etentje met de collega’s die je het meest na staan? Kijk niet om in wrok en afkeer. Sluit het goed af voor iedereen, maar voornamelijk voor jezelf.