Als leerkracht basisonderwijs ontkom ik er bijna niet aan om het boek “Meester Mark vraagt door” van Mark van der Werf in mijn vakantiekoffer mee te nemen. Ik begin dan ook verwachtingsvol aan de eerste bladzijden, benieuwd of de ik door hem verzamelde situaties herken. En waarachtig, de ervaringen van de oude rotten in het vak en de jonge pasafgestudeerde leerkrachten spreken niet alleen tot de verbeelding, ik hoef maar in mijn eigen herinneringen te graven en ik zie mezelf weer voor de klas staan. Is dit wel ideale vakantielectuur?
Mark van der Werf, van oorsprong journalist, begint net als ik op latere leeftijd aan de opleiding leerkracht basisonderwijs. Hij haakt al snel af en schrijft daarover een boek “Meester Mark draait door”. Dit boek maakt een storm van reacties los, waarna hij besluit deze te bundelen in het boek dat nu voor me ligt.
De voorbeelden die de geïnterviewde leerkrachten aandragen over lange werkdagen, die nooit lijken op te houden, de administratieve rompslomp, de eindeloze en vaak nutteloze vergaderingen, orde houden, aandacht verdelen over (te) grote groepen leerlingen, ouderhulp en de houding en verwachtingen van ouders, geven de indruk dat het kommer en kwel is in het onderwijs. Hoewel er verschillen zijn tussen het basis- en voortgezet onderwijs, is de grootste algemene deler dat de werkdruk is toegenomen, er onvrede heerst over de tijd die echt aan lesgeven kan worden besteed en de magere salariëring en dat het beroep leerkracht meer lijkt op een administratieve functie, dan het geven van les aan leerlingen. Een vak waarvoor ooit is gekozen uit liefde voor kinderen en het overdragen van kennis.
Toch lees ik ook positieve ervaringen en zijn er duidelijke verschillen tussen de wijze waarop de meeste mannen hun beroep uitoefenen en de manier waarop veel vrouwen zich aan hun taken kwijten. Humor is onmiskenbaar noodzakelijk, evenals zelfreflectie en los kunnen laten. Een moderne kreet, maar het is belangrijk om niet ten onder te gaan in teveel betrokkenheid en ijver.
Vaak gaat er een aantal jaren overheen voor dat een nieuwbakken leerkracht de kneepjes van het vak, zoals orde, administratie, goed klassenmanagement en onderwijs op maat onder de knie heeft. Enkele uitzonderingen in positieve of negatieve zin daargelaten. Dat Mark er snel de brui aan gaf is dus ook heel begrijpelijk. Als je net toetreedt tot het leger leerkrachten is het gewoon een hele kluif en alles valt of staat bij een goede begeleiding door een ‘coach’ en betrokkenheid van het team en de directie van de school waar je terecht komt. En niet te vergeten je eigen deskundigheid en flexibiliteit om je het vak eigen te maken.
Was het vakantielectuur? Ja, het boek is vlot geschreven, bevat ook humor en bevestigt wat ik zelf heb mogen ervaren toen ik voor de klas stond. Een aardig boekje om de vakantie mee te beginnen.
Lisanne Teeuwen (53), moeder van twee volwassen dochters, leerkracht Taalklas op een basisschool, (inval)leerkracht basisonderwijs en daarnaast nog steeds op zoek naar die ene uitdagende, bij haar talenten passende baan. Een veelheid van passies en hobby’s maken dat ze zich geen seconde verveelt. Op sportief gebied: wandelen, fietsen en roeien. Creatief: kleding maken. Cultureel: museumbezoek en kunstgeschiedenis. Ontspanning: veel lezen, schrijven, muziek en puzzelen. Een boogschutter ten voeten uit.
