Hannke kijkt bezorgd terwijl ze aan de keukentafel zit. “Het is zo ingewikkeld,” zegt ze zacht. “Mijn kinderen zijn altijd zo hecht geweest. Bas en Irene, een tweeling, hebben alles samen gedaan sinds ze klein waren. Maar nu mijn gezondheid minder goed is, merk ik dat die verbondenheid juist voor spanning zorgt. Bas wil niet echt mantelzorgen, en dat betekent dat Irene veel van de zorg op zich neemt. Ik voel me daar schuldig over, maar ik heb haar hulp ook nodig.”
Hoe het begon
Hannke is inmiddels 82 en merkt dat het dagelijkse leven haar steeds zwaarder valt. “Kleine klusjes worden moeilijker, ik vergeet soms dingen en het huishouden bijhouden kost veel energie. Gelukkig heb ik twee geweldige kinderen,” zegt ze met een glimlach. “Maar nu merk ik dat het voor spanningen zorgt. Bas is druk met zijn werk en doet daarnaast zijn promotieonderzoek. Hij kan gewoon niet zoveel tijd vrijmaken. Irene probeert alles op te vangen, maar het wordt te veel.”
De rol van de kinderen
Irene neemt veel taken op zich: boodschappen doen, koken, helpen met doktersafspraken, en soms zelfs helpen bij het huishouden. “Ze belt me laatst helemaal uitgeput,” zegt Hannke. “Ze heeft haar eigen leven, een baan en een gezin, en nu draagt ze zoveel extra zorg. Ik voel me vreselijk dat ik haar daar ook nog eens in meesleep.” Bas helpt waar hij kan, maar vaak beperkt dat zich tot praktische dingen zoals het regelen van medische afspraken of het ondersteunen bij administratie. De intensieve zorg, zoals koken, schoonmaken of zorgen dat ik op tijd mijn medicijnen neem, laat hij grotendeels aan Irene over.”
De schuldgevoelens
Bas is heel eerlijk: hij zegt dat hij niet wil helpen. “Hij vindt het belachelijk dat Irene dat wel doet. Huur een schoonmaakster in, laat maaltijden bezorgen en regel iemand van de buurtverpleging die dagelijks toeziet op het innemen van de medicatie. Dingen als de administratie en losse klusjes kunnen zij dan onderling verdelen. Ik vind dat moeilijk, want het is zo onpersoonlijk. Jarenlang zorgde ik voor de kinderen, nu zou ik het fijn vinden als ze naar mij omkijken. Irene voelt dat en doet het ook. Maar Bas bekijkt het veel zakelijker.” Hannke voelt zich verscheurd. “Aan de ene kant heb ik hulp nodig, aan de andere kant wil ik niet dat ik hun relatie beschadig. Ze zijn altijd zo close geweest, maar nu merk ik dat het voor wrijving zorgt. Irene voelt zich overbelast. Het zorgt voor irritaties tussen broer en zus, en dat breekt mijn hart.”
De last van de mantelzorg
“Ik begrijp Bas helemaal,” zegt Hannke. “Hij heeft zijn carrière en promotieonderzoek, dat is al stressvol genoeg. Maar Irene? Zij is alleenstaande moeder en heeft haar eigen uitdagingen. Dat zij zoveel op zich neemt, vind ik lastig. Ze belt me soms wanhopig: ‘Mam, ik kan dit niet volhouden.’ En ik weet dat ze gelijk heeft.”
Hulp vragen en grenzen stellen
Hannke realiseert zich dat ze iets moet veranderen. “Ik kan niet alles van Irene verwachten. Ik moet hulp vragen op een manier die eerlijk is naar beiden. Het is belangrijk dat ik Bas en Irene duidelijk maak wat ik nodig heb, maar ook dat ik erken wat ze al doen en wat ze aankunnen.” Ze denkt aan manieren om de zorg te verdelen. “Misschien kan Bas bepaalde vaste taken overnemen, zoals het ophalen van medicijnen of het doen van administratie, terwijl Irene zorgt voor het dagelijkse reilen en zeilen. Het gaat erom dat we het eerlijk verdelen, zodat niemand zich uitgeput voelt.”
De angst voor conflicten
Toch voelt Hannke angst. “Wat als ik de balans verkeerd aanpak? Wat als Irene zich nog meer uitgeput voelt? Het is een constant wikken en wegen. Ik wil niemand tekort doen, maar ik kan ook niet zonder hulp.”
De impact op de relatie tussen de kinderen
Hannke merkt dat de spanning tussen Bas en Irene hun relatie beïnvloedt. “Vroeger lachten ze samen, deelden geheimen en hielpen elkaar zonder nadenken. Nu merk ik dat Irene soms geïrriteerd is en Bas defensief reageert. Dat doet pijn om te zien. Ik wil niet dat mijn situatie hun band beschadigt, maar ik wil ook mijn eigen leven zo goed mogelijk leven. Het voelt alsof ik tussen twee vuren zit.”
Zoeken naar oplossingen
Hannke probeert daarom praktisch te denken. “We hebben een schema gemaakt: Bas doet bijvoorbeeld de wekelijkse boodschappen en helpt met belangrijke afspraken, terwijl Irene zorgt dat alles dagelijks op rolletjes loopt. Daarnaast probeer ik taken zelf zoveel mogelijk te doen die ik nog kan, zodat Irene niet alles hoeft te dragen.” Ook overweegt ze externe hulp in te schakelen, bijvoorbeeld een schoonmaakster of maaltijdbezorging, zodat de lasten voor Irene minder zwaar zijn. Maar wat ze het liefste zou zien? Dat haar kinderen harmonieus samenwerken.”
