Een prachtige herinnering aan een groot schrijver

Zojuist hoorden wij het droevige nieuws dat Joost Zwagerman is overleden. Joost heeft er zelf voor gekozen om zijn leven te beëindigen. We hopen dat hij de rust heeft gevonden waar hij naar zocht en wensen zijn familie en vrienden bijzonder veel sterkte en kracht toe.

Zo’n 2 jaar geleden bezocht Ka een boekpresentatie van Joost Zwagerman. Hieronder nog een keer haar blog over deze bijeenkomst. Heel bijzonder om dit nu te lezen.

Natuurlijk kan ik Herenmarkt 97 in Amsterdam niet vinden. Ik kan nooit iets vinden. Ik laat me er niet door uit het veld slaan, en wandel binnen bij Antiquarische Boekhandel Egidius. De eigenaresse staat te bellen, er loopt een klant wat aarzelend rond. Ik vraag hem of hij weet waar Herenmarkt 97 is. “Jazeker. Sterker: ik moet er zo heen.” Verbaasd kijk ik de man aan. “Gaat u ook naar de boekpresentatie van Joost Zwagerman”, vraag ik. De man knikt. “Loopt u mee?”. Hij geeft me nog net geen arm. Wel geeft hij me een hand. “Paul Scheffer. Aangenaam.”

Samen lopen we het John Adams Institute binnen. Daar wordt het nieuwste boek van Zwagerman, Americana gepresenteerd. Joost Zwagerman! Een van mijn schrijvershelden! Vals Licht verslond ik toen ik achttien was, met dat lekkere relletje met Ron Brandsteder, herinner ik me plotseling weer. Een personage in Vals Licht leek zo verdomd veel op Brandsteder dat Zwagerman de passage in de tweede druk aanpaste.

Mijn schrijversfeestje wordt helemaal compleet door de komst van Peter Buwalda, schrijver van Bonita Avenue. Hij krijgt het eerste exemplaar van Zwagerman. Twee van mijn favoriete schrijvers. Daarvan gaat mijn hartslag flink omhoog. We lopen de sfeervolle zaal binnen. Nee maar, daar staat Rick de Leeuw, ook zo’n held uit mijn verleden. Schreef onder meer De Laatste held. En dat, dat lijkt Jessica Durlacher wel. Ja hoor! Het is Jessica. Ik kijk mijn ogen uit en voel me nietig. Wat?! Zie ik daar Jan Cremer? En Cees Nooteboom? Ik ga zitten en drink wat. Even bijkomen. Er zijn wat toespraken.

Ik kijk het meest uit naar die van Buwalda. Gelukkig stelt hij me niet teleur. “Ik vroeg Joost wat hij was. Een dichter, romancier of essayist. Zonder aarzelen antwoordde Joost: een dichter. Nee Joost, zei ik, dat ben je niet. Volgens mij ben je een essayist waarvan we er in Nederland zelden een hebben gehad. Je bent nieuwsgieriger dan de anderen en je ontdoet je van je eigen schrijversego.” Buwalda prikt de veren moeiteloos in Zwagermans achterwerk. En terecht. Zwagerman, die 18 november 50 wordt, heeft met Americana, twee delen in een cassette, een pareltje afgeleverd. De boeken bestaan uit essays die Zwagerman schreef over de Amerikaanse cultuur: film, popmuziek, fotografie, literatuur en architectuur, aangevuld met verse essays. De fascinatie voor Amerika ontstond toen hij Catcher in the Rye van J.D. Salinger las. Daar zat ie dan in Alkmaar een Amerikaan te zijn. Talloze essays schreef hij over Amerika. Americana is niet alleen een totaaloverzicht van zijn schrijverschap, maar schuurt ook tegen een autobiografie aan.

“Ik weet zeker dat het niet lang duurt voordat Americana deel 3, 4, 5 en 6 verschijnen”, grapt Buwalda. Hij pakt de cassette met de twee delen vast. “Ruim 1200 pagina’s telt deze dubbele baksteen, deze kiloknaller. Geweldig gedaan Joost.” De zware stroopkwast van Buwalda wordt neergelegd en timide klimt Zwagerman op het podium. Voordat ‘ie Jan en Alleman gaat bedanken, vraagt hij om een witte wijn waarvan hij gulzig drinkt. Zijn toespraak houdt ie kort, een aantal gasten moet op tijd weg omdat Bob Dylan een concert geeft. Zwagerman vindt het allang best, haast zich naar de tafel met stapels boeken om er zwierig zijn handtekening in te zetten.

Of mijn schrijvershelden ook een exemplaar kopen en laten signeren weet ik niet, ik verlaat het feestje op het hoogtepunt. Als ik richting station slenter, regent het. Mijn boeken zitten veilig in een plastic tas. Mijn  sportavondje heb ik moeten laten schieten. Maar god, dit had ik niet willen missen. Bovendien is het tripje van de Herenmarkt naar Centraal Station met de boeken in mijn hand een ware workout; maar liefst 1,68 kilogram wegen de pennenvruchten van Zwagerman. Daar krijg ik beste spierballen van.

Karin van Leeuwen (42 jaar) schrijft vanuit uit haar eigen bedrijf De Gooise Pen en is drukker dan ooit. Heeft twintig jaar voor kranten gewerkt en schrijft blogs voor Damespraatjes. Ze woont samen met Robert Brekelmans en hun twee boenders Bob en Tom in ’t Gooi. Naast schrijven is lezen een grote hobby. De andere passie is sporten; heel wat uurtjes brengt zij door in de sportschool om een spinning-, pump-, of bodybalanceles te volgen. Sinds kort is ze regelmatig op het voetbalveld te vinden om het team van haar oudste te coachen.