Jose dacht altijd dat haar familie vrij harmonieus was. Geen gedoe, geen scheve blikken, geen verborgen agenda’s. “We zijn niet perfect,” vertelt ze, “maar we houden van elkaar. Dacht ik tenminste.” Sinds kort beheert Jose de bankzaken van haar moeder, en wat ze daar ontdekte, voelt als een scheur in iets wat ze als vanzelfsprekend beschouwde. Haar moeder is tachtig, nog behoorlijk vitaal, maar vergeetachtig en soms wat chaotisch. Uit voorzorg — en op verzoek van haar moeder zelf — helpt Jose met de rekening. “Het begon heel praktisch,” vertelt ze. “Ik betaalde de zorgverzekering, hield de automatische incasso’s in de gaten. Een paar keer per week keek ik even of alles goed ging.” Tot ze op een dag twee vreemde afschrijvingen zag.
Twee keer 200 euro, naar dezelfde naam
Jose herinnert het zich nog precies. “Ik zat aan de keukentafel, kop thee erbij, en ik keek de transacties door. Ineens zag ik twee bedragen van 200 euro. Allebei overgemaakt naar mijn nichtje Lisa. En al een maand eerder had ik hetzelfde bedrag naar haar zusje, Merel, zien gaan. Toen viel het me pas op: dit is geen toeval.” In eerste instantie dacht ze dat haar moeder misschien iets verkeerd had aangeklikt. “Ze is niet heel handig met internetbankieren,” legt Jose uit. “Maar dan verwacht je een vreemd bedrag, geen twee keer precies 200 euro.” Ze besloot het voorzichtig te vragen.
Niet verder vertellen
Toen Jose haar moeder ermee confronteerde, kwam het hoge woord eruit. “Ze keek me aan en zei: ‘O ja, dat heb ik Lisa en Merel gegeven. Maar niet zeggen hoor, anders wordt iedereen weer boos.’ Ik was echt even stil.” De twee nichtjes — kinderen van Jose’s broer — hadden ieder 200 euro gekregen. “Gewoon zomaar, zonder aanleiding. Geen verjaardag, geen diploma, niets. Mijn moeder had ze het geld gegeven toen ze even langskwamen.” Jose heeft zelf twee kinderen. Haar zus ook. “En geen van hen heeft ooit een schenking gekregen,” zegt ze. “Maar mijn moeder zei doodleuk dat zij deze twee ‘even wilden helpen’.”
De pijn zat niet in het geld
Jose vindt het lastig uit te leggen waarom het haar zo raakte. “Natuurlijk gaat het niet om die 200 euro,” zegt ze. “Mijn kinderen komen echt niets tekort. Maar het voelde… oneerlijk. Alsof er twee kleinkinderen boven de rest staan. Alsof er geheimen zijn waar ik niets van mag weten.” Ze merkte dat ze er langer mee bleef zitten dan ze wilde. “Ik ben 57, volwassen, moeder van twee. Ik zou hier toch tegen moeten kunnen? Maar het knaagt. Mijn moeder zei altijd dat ze iedereen gelijk behandelt, maar dat blijkt nu gewoon niet zo te zijn.” Het zette haar ook aan het denken over vroeger. “Mijn broer is altijd een beetje de lieveling geweest. Niet dat ze dat ooit zou toegeven, hoor. Maar dit past er precies in. Eerst hem, nu zijn kinderen.”
Familiegeheimen met een prijskaartje
Het geheimhouden vond Jose nog het vervelendst. “‘Zeg maar niets tegen de rest,’ zei ze. Alsof ik ineens medeplichtig was aan een soort familiecomplot. Daar voelde ik me heel ongemakkelijk bij.” Ze besloot het eerst voor zichzelf te houden. Haar man weet het, maar haar broer en zus niet. “Ik wil geen ruzie veroorzaken,” zegt ze. “Maar tegelijkertijd denk ik: hoe eerlijk is het om dit stil te houden? En hoe ver gaat dit? Wat als er nog meer is gedaan zonder dat iemand iets weet?” Sinds ze de rekening beheert, ziet Jose precies wat er gebeurt. “En nu voelt het alsof ik alles moet controleren. Vroeger dacht ik: mijn moeder doet haar ding, ik bemoei me niet. Maar nu ik weet dat ze stiekem geld weggeeft, voelt het anders.”
Het gesprek dat ze nog niet durft te voeren
Jose heeft meerdere keren overwogen om het er nog eens met haar moeder over te hebben. “Om gewoon te vragen waarom ze dit heeft gedaan. Of ze erover heeft nagedacht dat dit scheeftrekkend werkt. Maar dat durf ik niet goed.” Haar moeder kan namelijk fel reageren. “Ze bedoelt het vast goed,” zegt Jose. “Ze denkt niet na over de gevolgen. Ze ziet zichzelf nog steeds als de spil van de familie die kleine gebaren maakt, zonder te beseffen dat ze daarmee scheve verhoudingen creëert.” Het maakt Jose verdrietig. “Ik wil haar helpen. Ik wil haar laatste jaren zo rustig mogelijk laten verlopen. Maar dit soort dingen zorgen voor spanning. Bij mij, maar ook binnen de familie als het uitkomt.”
Onbedoeld zit ze in een loyaliteitsconflict
Jose wil niet dat haar kinderen zich achtergesteld voelen. Ze wil ook niet dat haar nichtjes het gevoel krijgen dat ze iets verkeerd hebben gedaan — want dat is niet zo. En tegelijkertijd wil ze haar moeder beschermen. “Het voelt alsof ik tussen drie groepen in sta,” verzucht ze. De vraag blijft rondzingen: moet ze het eerlijk vertellen aan haar broer en zus? Of moet ze loyaliteit tonen aan haar moeder en haar geheim beschermen? “Mijn moeder zei vroeger altijd: ‘Eerlijk duurt het langst’. Ik kan alleen maar hopen dat zij dat zelf ook weer gaat inzien. Want dit soort kleine dingen… die kunnen grote scheuren veroorzaken.”
Afbeelding: Freepik
