Femke: “Sinds mijn moeder er niet meer is, herken ik mijn familie niet meer terug”

Femke komt uit een warm, druk gezin met drie oudere broers: Bram, Niels en Thomas. Hun moeder, Ella, was het hart van het gezin — de lijm die alles bij elkaar hield. “Ze stond altijd klaar voor iedereen,” vertelt Femke. “Of het nou ging om een vergeten gymtas, liefdesverdriet of een ruzie tussen mijn broers — mama wist het altijd op te lossen.” Hun vader werkte veel, was vaak weg voor zaken, maar hun moeder zorgde ervoor dat het thuis nooit aan warmte ontbrak.

Trokken naar elkaar toe

Als jongste kind werd Femke altijd een beetje beschermd. “Mijn broers plaagden me soms, maar ze hielden ook de jongens op school op afstand,” zegt ze glimlachend. “En als ze te ver gingen, was mama degene die zei: ‘Blijf van mijn meisje af.’ Ze was streng, maar rechtvaardig. En iedereen luisterde naar haar.” Toen mijn moeder plotseling wegviel, afgelopen juni, leek het alsof de bodem onder het gezin wegviel. “Het was alsof het huis zonder fundament kwam te staan,” zegt Femke zacht. “In het begin trokken we allemaal naar elkaar toe. Mijn broers kwamen na het afscheid elke week langs, we belden dagelijks. We haalden herinneringen op, kookten samen, huilden samen.”

Bijna stil

Maar dat duurde niet lang. “Na een paar maanden begonnen de telefoontjes minder te worden. De groepsapp, die in de eerste weken na het verlies overliep van berichten, is nu bijna stil. Iedereen lijkt weer verder te gaan met zijn eigen leven.” Femke begrijpt het ergens wel — haar broers hebben gezinnen, kinderen, werk. “Maar voor mij voelt het alsof ze iets achterlaten. Alsof ze vergeten zijn dat wij vroeger alles samen deden. Mijn moeder zorgde ervoor dat we elkaar zagen. Ze plande verjaardagen, etentjes, zelfs spontane koffiemomenten. Nu is er niemand die dat doet.”

Was heilig

Het moment dat voor Femke echt de doorslag gaf, kwam toen haar broer Bram voorstelde om dit jaar kerst over te slaan. “We zaten in de familie-app, en Bram schreef: ‘Zullen we dit jaar gewoon even overslaan? Iedereen is toe aan rust.’ Mijn hart brak toen ik dat las. Kerst was voor mijn moeder heilig. Ze haalde weken van tevoren alles in huis, versierde het huis met lampjes, maakte een planning voor het kerstdiner. Ze zei altijd: ‘Zolang ik leef, vieren we samen.’ En nu, nog geen half jaar na haar wegvallen, is dat al verdwenen.”

Nog meer in zichzelf gekeerd

Femke stuurde meteen een bericht terug. “Ik schreef: ‘Mama zou dit nooit gewild hebben.’ Niels reageerde dat ik het niet zo zwaar moest maken. Dat het ook gewoon praktisch is, met kleine kinderen en drukke agenda’s. Maar voor mij gaat het daar niet om. Het voelt alsof ze haar vergeten.” Ze zucht diep. “Mijn vader is ook veranderd. Hij was altijd een beetje stil, maar sinds mama er niet meer is, lijkt hij nog meer in zichzelf gekeerd. Hij belt nauwelijks en als ik hem zie, praten we vooral over praktische dingen. De auto, de tuin, de administratie. Alsof er geen ruimte is voor gevoel.”

Natuurlijke verbinding

Femke probeert de familie bij elkaar te houden, maar merkt dat het haar veel energie kost. “Ik ben degene die nu iedereen belt. Die een datum probeert te prikken voor een etentje. Soms heb ik het gevoel dat ik de rol van mijn moeder probeer over te nemen, maar ik krijg het niet voor elkaar. Zij had een natuurlijke manier van verbinden. Als zij belde, kwam iedereen. Als ik het doe, krijg ik vaak: ‘We kijken even wat past.’”

Buitenstaander

Ze herinnert zich nog goed hoe hun moeder altijd zei dat ze trots was op haar gezin. “Ze zei vaak: ‘Als ik er straks niet meer ben, blijven jullie voor elkaar zorgen, hè?’ En ik dacht altijd: natuurlijk doen we dat. Maar in de praktijk is het anders. We zijn allemaal in ons eigen leven gezogen.” Wat Femke misschien nog het moeilijkst vindt, is dat ze zich niet meer echt onderdeel voelt van het gezin. “Vroeger voelde ik me de jongste, een beetje het zorgenkind. Nu voel ik me meer een buitenstaander. Mijn broers hebben elkaar nog — ze bellen over werk, over hun kinderen. Ik heb geen gezin, geen partner. En zonder mama heb ik het gevoel dat ik een beetje overblijf.”

Wat zij zou willen

Ze vertelt over een moment onlangs, toen ze bij haar vader op bezoek was. “Ik zag de foto van mama op de kast staan, met een kaarsje ervoor. En ik dacht: dit was ooit een huis vol geluid, vol leven. Nu hoor ik alleen de klok tikken. Ik wilde iets zeggen, iets over hoe erg ik haar mis, maar het bleef stil. Papa zei alleen: ‘Ze zou willen dat we doorgaan.’ En dat was het.” Toch wil Femke niet opgeven. “Ik heb besloten dat we dit jaar wél kerst gaan vieren. Al is het maar met wie er wil komen. Ik maak haar stoofpeertjes, ik zet haar servies op tafel en ik steek haar favoriete kaarsen aan. Als niemand komt, dan eet ik alleen. Maar ik doe het voor haar. En een beetje voor mezelf.”

Afbeelding: Freepik