Sinds Emke dertig is, heeft ze altijd het gevoel gehad dat ze haar leven goed op orde heeft. Ze werkt als grafisch ontwerper, heeft een fijn appartement in de stad en geniet van haar sociale kring. Haar vriendin, Marlies, is al jaren een dierbare vriend, en Emke heeft altijd genoten van hun tijd samen. Totdat het onderwerp kinderen op de deur klopte – letterlijk.
De vraag van Marlies
“Het begon een paar maanden geleden,” vertelt Emke. “Marlies vroeg of ik één dag in de week haar dochtertje, Fleur, kon opvangen. Gewoon een paar uur, omdat zij het zo druk had met werk. Ik dacht eerst, oké, dat kan ik misschien een keer doen. Maar het werd al snel: elke week, dezelfde dag, vaste uren. En dan bedoel ik niet een middag, maar een volledige ochtend tot avond. Dat trek ik gewoon niet.” Emke voelt zich schuldig bij het idee om nee te zeggen. “Ik hou van Fleur, ze is een lief kind. Maar het is zoveel tijd, zoveel energie. Mijn werk, mijn sociale leven, mijn eigen rustmomenten – alles staat op pauze als ik haar opvang. Ik kan het gewoon niet combineren, hoe graag ik het ook zou willen.”
Vriendschap op de proef
Het voelt alsof hun vriendschap op het spel staat. “Marlies begrijpt het niet helemaal. Ze zegt dan: ‘Je bent toch mijn vriendin, ik kan op je rekenen.’ Maar ik voel dat dit verder gaat dan normale vriendschap. Het is alsof ik verplicht word om te zorgen voor iemand die niet mijn verantwoordelijkheid is.” Emke probeert grenzen te stellen. “Ik zei: ‘Misschien één keer in de maand, dan kan ik helpen.’ Maar Marlies reageerde teleurgesteld. Ze keek alsof ik haar in de steek liet. Dat doet pijn, want ik wil haar echt niet kwetsten. Maar tegelijkertijd voel ik dat mijn eigen grenzen worden overschreden.”
Het dagelijkse leven onder druk
Het probleem is niet alleen het opvangen zelf. “Het begint al met het plannen, boodschappen doen, speelgoed opruimen, eten klaarmaken en dan ook nog werkafspraken verschuiven of afzeggen. Ik merk dat ik er gestrest van raak, vermoeid, en uiteindelijk ook geïrriteerd. Dat wil ik Fleur niet laten merken, maar het is zwaar om altijd vrolijk en geduldig te blijven.”
Familie en vrienden merken het
Emke merkt dat ook haar andere relaties eronder lijden. “Mijn ouders zeggen soms: ‘Je ziet er vermoeid uit, Emke. Is alles oké?’ En mijn andere vriendinnen zeggen: ‘Je hoeft het niet alleen te doen, hé?’ Dat helpt, maar tegelijkertijd voel ik me schuldig tegenover Marlies. Het is zo ingewikkeld.”
Het schuldgevoel
“Als ik nee zeg, voel ik me schuldig. Alsof ik een slechte vriendin ben of niet genoeg geef om de vriendschap. Maar als ik ja zeg, voel ik me uitgeput en ongelukkig. Het is een dubbele valkuil,” zegt Emke. “Ik wil Marlies steunen, maar niet ten koste van mezelf. En dat is blijkbaar moeilijk voor haar om te begrijpen.”
Advies van mijn moeder
Gelukkig kan Emke praten met haar moeder. “Ze zei: ‘Emke, vriendschap betekent ook respect voor elkaars grenzen. Je bent geen oppas tegen betaling, je bent haar vriendin. Het is oké om nee te zeggen. Echte vrienden begrijpen dat.’ Dat advies hielp me om rustiger te worden, al blijft het moeilijk om het daadwerkelijk uit te spreken.”
Proberen een compromis te vinden
Emke heeft geprobeerd een middenweg te vinden. “Ik stelde voor om Fleur een paar keer per jaar op te vangen, of een dagdeel in het weekend wanneer het echt uitkomt. Ook stelde ik voor dat we een lijst maken met andere oppasmogelijkheden zodat Marlies niet volledig afhankelijk is van mij. Ze leek het te begrijpen, maar soms voel ik dat ze teleurgesteld is en dat geeft spanning tussen ons.”
De emotionele belasting
Het zwaarste voor Emke is dat het niet alleen fysiek vermoeiend is, maar ook emotioneel. “Ik voel me verantwoordelijk voor Fleur, terwijl ik weet dat dat niet mijn taak is. Het legt druk op onze vriendschap en op mijn eigen leven. Soms heb ik gewoon behoefte aan een avond rustig op de bank, of om iets spontaan te doen zonder planning. Dat kan niet als iemand verwacht dat je vaste zorgtaken op je neemt.”
Hopen op begrip
Emke hoopt dat Marlies op een gegeven moment begrijpt dat nee zeggen niet betekent dat ze de vriendschap beëindigt. “Ik hou van haar, ik hou van Fleur, maar ik kan dit ritme niet aan. Hopelijk ziet ze dat ik haar steun op andere manieren kan geven, zonder dat ik mezelf voorbijloop. Een vriendschap moet ruimte laten, en dat geldt ook voor mij.”
Joris -
Als Marlies het zo druk heeft met werk sag6 ze structureel een dag oppas per week nodig heeft, moet Marlies misschien 1 dag minder gaan werken. Of de partner van Marlies, hopelijk tevens de vader van het kind. Of allebei een halve dag. Ze maakt van jouw probleem het hare. Dat is geen vriendin maar een klaploper.