Een paar weken geleden hoorde ik bij ons op kantoor van diverse mensen dat ‘het heerst’. Ik vroeg toen wat ‘het’ is, en het scheen iets met verkoudheid en buikpijn te zijn. Toen ik mezelf afvroeg wat deze twee symptomen in godsnaam met elkaar te maken hebben, kwam er ook meteen een nieuwe vraag naar boven: waarom hoor je altijd dat ‘het heerst’ wanneer je ziek bent? Wat is de definitie van ‘het heerst’ en waarom zeggen mensen dit toch zo vaak?
Laat ik beginnen met het feit dat ik het vaak uiterst vreemd vind, wanneer ‘gewone’ mensen uitspraken doen alsof ze er een 12-jarige studie Geneeskunde op hebben zitten. “Ja, het heerst! Mijn buurman heeft ook hoofdpijn, hij heeft een voorhoofdsholte ontsteking. Ik denk jij misschien ook. Weet je wat jij zou moeten doen…?” hoorde ik laatst nog iemand zeggen. Bij het ‘weet je wat jij zou moeten doen’ haakte ik af. Goedbedoeld natuurlijk, maar ik vroeg me wel af waar deze persoon het vandaan haalde. Ten eerste: hoe weet deze mevrouw dat ‘het heerst’. Ten tweede: niet iedereen met hoofdpijn heeft een voorhoofdsholte ontsteking. Ten derde: als je toch zo graag advies wil geven, adviseer iemand dan om gewoon naar de huisarts te gaan. Die weet of ‘het heerst’, of het daadwerkelijk een voorhoofdsholte ontsteking is en wat deze persoon zou moeten doen. Goed, dat is eruit. Gaan we verder…
Wat is de definitie van ‘het heerst’?
‘Het heerst’ is geen officiële term die in de geneeskunde wordt gebruikt. Met ‘het heerst’ bedoelen de meeste mensen te zeggen dat er meer mensen ziek zijn dan normaal. Officieel heet dit een epidemie en dan hebben we het in de context van ‘het heerst’ meestal over het heersen van een griepepidemie. We spreken van een griepepidemie wanneer er per 100.000 ingeschreven patiënten meer dan 51 mensen griep hebben.
Heerst er momenteel een griepepidemie?
Nee, volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heerst er momenteel géén griepepidemie:
“Er komt momenteel weinig griep voor in Nederland. Het aantal mensen met griepachtige klachten in de week van 26 september tot en met 2 oktober (week 39) 2016 was met 26 per 100.000 ingeschreven patiënten onder de epidemische grens van 51 per 100.000 ingeschreven patiënten.Griepachtige klachten zijn acuut begin van koorts, in combinatie met hoesten, loopneus, keelpijn, hoofdpijn of spierpijn.”
Waarom zeggen we dan toch tegen elkaar dat ‘het heerst’?
Daar is helaas niet één juist antwoord op te geven. We hebben meerdere mogelijke redenen hiervoor, zoals:
- We willen iemand die ziek is graag een hart onder de riem steken door hem te vertellen dat hij niet de enige is. Zo voelt hij zich misschien wat minder alleen in de ellende.
- We horen in onze omgeving dat veel mensen niet lekker zijn en interpreteren dit als een representatieve weergave van de gehele Nederlandse bevolking. We denken op basis van onze eigen omgeving dat het heerst, maar zijn niet op de hoogte van de daadwerkelijke cijfers.
- We willen deskundig overkomen, alsof we veel verstand hebben van de actuele griep en gezondheidssituatie in Nederland.
- We weten niet zo goed wat we moeten antwoorden als iemand vertelt dat hij ziek is, dus zeggen we maar dat het heerst.
Wat doe jij?
Zeg jij ook ooit dat ‘het heerst’ zonder dat je eigenlijk weet of het daadwerkelijk heerst? Vast wel. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het in het verleden ook soms deed, en dan met name omdat ik op basis van mijn eigen omgeving een voorspelling over de rest van Nederland deed.
We zijn heel benieuwd of jij het doet, waarom en of je het na het lezen van dit artikel dit nog steeds zou zeggen?
