Hoe vreselijk het ook is, er komt een moment waarop je afscheid moet nemen van een dierbare uit je directe omgeving. Voor volwassenen is dat al bijzonder pijnlijk, maar hoe moeilijk is het om het je kind te vertellen dat zijn opa of oma is overleden. Of nog schokkender: een broertje of zusje of één van de ouders.
Leren leven met verlies
Omdat je weet dat het moment ooit gaat komen dat je je kind het nieuws moet brengen dat er een dierbare is overleden, is het goed om je kind nu alvast te leren hoe je met dit soort verlies om moet gaan. Ligt er bijvoorbeeld een dode duif in de tuin, betrek je kind hier dan bij en houd het niet weg. Ik herinner me nog dat wij zelf een keer een dode duif in de tuin hadden liggen en dat mijn dochtertje hier dagenlang vragen over bleef stellen. Waarom is de duif dood, waar is de duif nu, missen zijn kindjes hem. We hebben de duif in een doosje gelegd en naar de dierenarts gebracht die hem zou cremeren. Mijn dochter is mee naar de dierenarts gegaan en zijn assistente heeft ons uitgelegd dat hij samen met andere dode dieren verbrand zou worden.
Maar ook door het helpen bij andere teleurstellingen in het leven, bijvoorbeeld de verhuizing van een van de beste vriendjes of het kwijtraken van een lievelingsknuffel kun je je kind voorbereiden op mogelijk verlies in de toekomst. Ga niet voorbij aan de gevoelens door zaken te bagataliseren, maar geef ruimte aan de emoties.
Hoe vertel je je kind dat oma of opa is overleden?
Leeftijd is heel belangrijk hierbij. Kinderen tot een jaar of drie hebben nog geen idee wat de dood inhoudt, en vanaf een jaar of vijf kunnen ze gaan begrijpen dat dood voor altijd is. Hier een paar tips die mogelijk kunnen helpen bij het vertellen dat een dierbare dood is.
- Laat iemand die zo dicht mogelijk bij het kind staat het nieuws vertellen. Zorg dat er een vertrouwde sfeer is en neem er alle tijd voor. Ook als je nog veel moet regelen, bijvoorbeeld omdat jij het aanspreekpunt bent voor het uitvaartbedrijf. Dit gesprek met je kind kun je later niet meer overdoen en het is dus heel belangrijk dat je dit zorgvuldig doet, ook vanwege de verwerking van het verlies voor het kind.
- Zorg voor wat fysiek contact als je het nieuws brengt. Neem je kind bijvoorbeeld op schoot, pak zijn hand of streel over zijn rug. Vertel dat je een niet zo leuk bericht hebt en zeg dan zo duidelijk mogelijk dat oma of iemand anders is overleden. Wees hier zo eerlijk mogelijk in en vertel dat ze niet meer ademt, niets meer voelt en geen pijn meer heeft.
- Blijf open voor vragen en neem alle vragen serieus. Denk zeker vooraf even na over de antwoorden die je op een aantal vragen zal moeten geven. Veel voorkomende vragen zijn bijvoorbeeld: “komt ze nooit meer terug?”, “waar is ze nu?”, “kan ze mij zien?”, “waarom gaan mensen dood?”.
- Laat je eigen verdriet gerust zien en laat je kind weten dat het ook verdrietig mag zijn en mag huilen. Geef ruimte aan de emoties en probeer niet te snel om je kind af te leiden door iets leuks in het vooruitzicht te stellen, bijvoorbeeld een snoepje of een cadeautje. Dat mag natuurlijk wel, maar eerst ruimte voor het verdriet geven.
Regelen uitvaart met kleine kinderen om je heen
Hoe vervelend is het om je moeder of vader te verliezen en ook nog een crematie te moeten organiseren. Deze week heb je het bijzonder druk, zeker in combinatie met je gezin en het verwerken van de schok van het verlies, maar neem je tijd er voor. Je kunt dit eenmalig goed doen en realiseer je dat dit ook al onderdeel uitmaakt van de verwerking van het verlies. Het is goed om de praktische zaken rond een uitvaart zoveel mogelijk uit handen te geven, bijvoorbeeld aan een uitvaartbedrijf als Uitvaartcompact, en alle tijd te nemen voor je gezin en andere familieleden. Vooral voor later is het heel belangrijk om terug te kijken op deze bijzondere week waarin jij en je kinderen een zwaar emotioneel proces doormaken.
Hoe zijn jullie ervaringen?
We zijn heel benieuwd of jij je kind al een keer het nieuws hebt moeten brengen van een overleden dierbare? Hoe zijn jouw ervaringen hierbij en heb je mogelijk nog tips voor ons? Laat het ons zeker weten hieronder bij REAGEER OOK.
